شاید در نگاه اول تصور کنیم که وب‌لاگ همان وب‌سایت است، زیرا بسیار شبیه به هم به نظر می‌رسند! اما به واقع این دو با یکدیگر دارای تفاوت‌های بسیاری از دیدگاه ساختاری و کاربردی هستند که در ادامه به تشریح تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو خواهیم پرداخت. در واقع هم وب‌لاگ‌ها و هم وب‌سایت‌ها ابزاری برای انتشار محتوا (سمعی و بصری) در فضای مجازی را فراهم می‌نمایند اما ساختار ارائه این محتوا متفاوت است. صاحبان وب‌بلاگ‌ها عموما نویسندگانی در حوزه‌های مختلف علمی و غیرعلمی هستند و در بازه‌های زمانی مختلف نسبت به درج نوشتار جدید با موضوعات طبقه‌بندی شده اقدام می‌نمایند و عمدتا بالاترین موضوع در صفحه اول آن وب‌لاگ مربوط به جدیدترین رویداد ثبت شده توسط آن نویسنده بوده و مخاطبین نیز می‌توانند دیدگاه خود در زمینه آن نوشته را در همان مکان مطرح و نسبت به بحث پیرامون آن اقدام نمایند.

در واقع وب‌لاگ یک رسانه شخصی و برای یک فرد حقیقی به شمار می‌آید و به صورت کلی کاربرد و هدف اولیه از ایجاد آن نیز همین امر است. وب‌لاگ‌ها در اینترنت در دو سطح مشاهده می‌شوند، در نوع اول که عمده وب‌لاگ‌ها را نیز تشکیل می‌دهد، یک نام یا زیردامنه به همراه پنل و فضایی جهت درج محتوا و به صورت محدود (از نظر امکانات،ظاهر بصری، حجم در اختیار گذاشته شده، آدرس مورد استفاده و …) از سوی یکی از سرویس‌های ارائه وب‌لاگ رایگان به مخاطب ارائه می‌گردد و نوع دوم بدین شکل است که بصورت اختصاصی (غیر رایگان) پیاده‌سازی شود.

اما وب‌سایت‌ها بسیار اختصاصی‌تر از وب ‌اگ‌ها بوده و دارای آدرسی منحصربه‌فرد در سطح وب هستند که بر روی یک وب‌سرور میزبانی می‌شوند. غالب وب‌سایت‌ها با یک صفحه اصلی شروع شده که با استفاده از پیوندها یا ارجاع کننده‌هایی که در صفحه اصلی وجود دارد، می‌توان به مطالب دیگر صفحات دسترسی پیدا کرد. وب‌سایت‌ها کاربرد‌های مختلفی همچون شخصی، تجاری (شرکتی، خدماتی و صنعتی)، اطلاع‌رسانی، دولتی، سازمانی و… دارند که غالبا در راستای اهداف خاصی طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری می‌شوند. همچنین نوع طراحی و پیاده‌سازی وب‌سایت‌ها نیز به مراتب دارای پیچیدگی‌های بیشتری از وب‌لاگ‌ها بوده و دارای عملکرد و ظاهر متفاوت و البته انعطاف و توسعه‌پذیری بسیار بیشتری از دیدگاه امکانات خواهند بود.

• معماری: ساختار و یا معماری وب‌سایت‌ها عمدتا دارای پیچیدگی بیشتری از وب‌لاگ‌ها بوده و قاعدتا مستلزم در اختیار داشتن مهارت‌های تکنیکی بیشتری برای طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری آن می‌باشد. گفتنی است که وب‌سایت‌ها دارای انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به وب‌لاگ‌ها بوده و این امکان را در اختیار مخاطبین خود می‌گذارند تا آن‌ها به سهولت نسبت به ایجاد، ویرایش، حذف و اعمال تغییرات بصری صفحات مربوط اقدام نمایند. با اینکه ایجاد یک وب‌لاگ به مراتب نسبت به ایجاد یک وب‌سایت آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌باشد، اما باید توجه داشت که یک وب ‌لاگ از نظر ظاهر بصری و همچنین عملکردی بسیار محدودتر از یک وب‌سایت است.

• اعتیار یا رسمیت: بدون شک وب‌سایت‌ها نسبت به وب ‌اگ‌ها داری وجه بسیار رسمی‌تری می‌باشند. عمدتا وب‌سایت‌ها برای اهداف تجاری و در راستای ارائه خدمات و محصولات بنیان گذاشته می‌شوند و با توجه به مخاطبین هدف، استفاده از یک فضا و آدرس اختصاصی، علاوه بر حفظ اعتبار به مشتری نیز حس بهتری را منتقل خواهد نمود. تصور کنید که بخواهید صرفا به دلیل صرفه‌جویی مالی، خدمات خود را بر روی یک وب‌لاگ رایگان ارائه دهید و بالطبع آدرس آن را بر روی ست اداری خود نظیر کارت ویزیت، سربرگ، پاکت و … درج نمایید، آدرسی غیر اختصاصی بدین شکل: workname.weblog.com و البته از یک ایمیل غیراختصاصی ماننند workname@gmail.com استفاده نمایید. آیا تصور نمی‌کنید که این صرفه‌جویی به قیمت کاهش اعتبار کسب و کار مطبوع شما انجام خواهد شد؟ قطعا حرفه‌ای‌تر خواهد بود که نام وب‌سایت شما به‌صورت workname.com و نام پست الکترونیکی رسمی شما به‌صورت info@workname.com باشد.

• امکانات: از دیدگاه تکنیکی، وب‌لاگ‌ها زیرمجموعه‌ای از وب‌سایت‌ها به شمار می‌روند و در عین اینکه دارای ویژگی‌های مشترک با والد خود هستند، بسیاری از ویژگی‌های دیگر آن را به ارث نخواهند برد. برای مثال در وب‌لاگ‌ها دست ما برای افزودن امکانات و عملکردهای مختلف بسته است ولی در وب‌سایت هیچ محدودیتی برای اعمال تغییرات و توسعه وجود نخواهد داشت.

• نگهداری و هزینه: عموما مخاطبین وب‌لاگ‌ها در صورت استفاده ار یک سرویس‌دهنده مطمئن، معمولا دغدغه حفظ و نگهداری محتویات خود و همچنین جزئیات فنی را نخواهند داشت و به صورت کلی وارد این جزئیات نخواهند شد. یکی از دلایل اصلی آن وجود قالب‌های یکنواخت و غیرمتفاوت می‌باشد، همانطور که حتما مشاهده نموده‌اید که بسیاری از وب‌لاگ‌ها دارای ظاهری واحد می‌باشند. اما نگهداری از وب‌سایت‌ها نیازمند دانش فنی می‌باشد. علاوه بر این نگهداری وب‌سایت‌ها به دلیل دارا بودن آدرس اختصاصی و همچنین فضای میزبانی مرتبط دارای هزینه‌های بیشتری از وب‌لاگ‌ها خواهد بود که عمدتا به صورت رایگان ارائه می‌شوند.

دامنه که با نام‌های دامین و یا آدرس وب‌سایت نیز از آن یاد می‌شود، برای متمایز کردن یا منحصر‌به‌فرد کردن هر وب‌سایت جهت دسترسی به آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در آدرس https://www.mojshekan.ir شامل سه بخش است که توسط نقطه یا دات از یکدیگر تفکیک می‌شوند. بخش http://www مربوط به پروتکل‌ها یا قوانین وب، بخش mojshekan مربوط به نام دامنه و بخش ir مربوط به پسوند دامنه است. در واقع مخاطبین برای دسترسی به وب‌سایت شما در اینترنت نیازمند در اختیار داشتن آدرس وب‌سایت مربوط هستند که عمدتا هم‌نام با نام کسب‌و‌کار شما خواهد بود.

از جمله پسوندهای رایج برای ثبت دامنه می‌توان به پسوند com (تجاری)، پسوند ir (ملی و معرف کشور ایران)، پسوند org (سازمانی)، و پسوند net (شبکه) اشاره داشت که در ایران، برندها و شرکت‌های تجاری عمدتا از دو پسوند com (تجاری و بین المللی) و ir (ملی) به صورت همزمان استفاده می‌نمایند. گفتنی است که در ثبت دامنه‌ها به جز مواردی خاص که نیازمند اخذ مجوز از وزارت ارشاد اسلامی و سازمان‌های مربوط می‌باشد، محدودیتی وجود ندارد، اما گفتنی است که دامنه‌ها برای همیشه آزاد باقی نخواهد ماند و ممکن است نام مورد نظر شما زودتر ثبت شده باشد. دامنه‌های اینترنتی معمولا در بازه‌های زمانی یک تا پنج ساله از سوی سرویس‌دهندگان بین‌المللی و داخلی (سازمان فیزیک نظری) در اختیار شما قرار داده شده و در پایان بازه مورد نظر قابل تمدید می‌باشد.

یک وب‌سایت پس از طراحی جهت نمایش و استقرار در بستر وب یا شبکه اینترنت با یک دامنه مشخص، نیاز به یک سرویس‌دهنده یا سرور میزبان در راستای ذخیره‌سازی صفحات وب و فایل‌های پیوست شده دارد که این خدمات از سوی شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های میزبانی یا وب‌هاستینگ در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت. سرویس‌های میزبانی انواع متنوعی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به میزبانی اختصاصی، اشتراکی، میزبانی ابری و … اشاره داشت. به عنوان مثل همان‌طور که شما در سیستم کامپیوتری شخصی خود فایل‌های متنوعی نظیر نوشتاری، تصویری، ویدئویی، صوتی و همچنین فضایی برای نصب برنامه‌ها در اختیار دارید و این فضا از طریق بستر سخت‌افزاری هارددیسک برای شما فراهم می‌گردد، در اینترنت نیز برای بارگذاری فایل‌های وب‌سایت خود و همچنین در اختیار گرفتن فضایی جهت نصب و استفاده از برنامه‌ها، سرویس‌هایی مثل پست الکترونیک و … نیاز به در اختیار داشتن مقداری فضای ذخیره‌سازی داریم که میزان آن وابسته به زمینه فعالیت وب‌سایت و حجم تبادلات آن (دانلود و آپلود) می‌باشد.

همچنین دومین فاکتوری که علاوه بر حجم، در زمان تهیه سرویس هاستینگ مد نظر قرار می‌گیرد پهنای باند آن است. به عنوان یک مثال ساده وقتی شما اینترنت خود را بصورت ماهیانه شارژ می‌کنید با دو فاکتور مواجه خواهید شد، اولین مورد سرعت که برای مثال می‌تواند ۵۱۲ کیلوبیت بر ثانیه باشد و دومین مورد پهنای باند است که برای مثال می‌تواند ۵ گیگابایت باشد. این بدین معناست که شما در ماه جاری با سرعت ۵۱۲ کیلوبیت بر ثانیه صرفا حق آپلود و دانلود به میزان حداکثر ۵ گیگابایت را خواهید داشت و در صورت تجاوز از این حد اولیه نیازمند تهیه و خرید حجم اضافه خواهید بود. در وب نیز به همین صورت است و پهنای باند مورد نیاز شما وابسته به حجم فایل‌های آپلود و دانلود شده توسط شما و مخاطبین وب سایت شما خواهد بود. در زمان شروع به کار و پس از تخمین اولیه از شرایط فعلی و با در نظر گرفتن پیش‌بینی‌های لازم، میزان عددی این دو مولفه بر حسب فاکتورهایی مثل تعداد و حجم فایل‌ها، میزان بازدیدکننده روزانه، تراکنش‌های وب‌سایت و … در نظر گرفته شده و تامین خواهد شد.

لازم به ذکر است که در تهیه فضای میزبانی مولفه‌هایی مانند پایداری (قابلیت دسترسی بالا)، امنیت، جامعت و سرعت دارای بیشترین اهمیت می‌باشند. همچنین فضای میزبانی بر حسب نوع پیاده‌سازی وب‌سایت و سیستم‌عامل مربوطه، عمدتا به دو دسته لینوکس و ویندوز و بر حسب ابعاد جغرافیایی به دو دسته سرورهای داخلی و خارجی تقسیم‌بندی خواهند شد.

واکنش‌گرا یا ریسپانسیو به نوعی از طراحی وب‌سایت گفته می‌شود که وب‌سایت مذکور بتواند با توجه به دستگاه یا کنسولی که کاربر توسط آن به وب‌سایت دسترسی پیدا می‌کند (مانند رایانه شخصی، لپ تاپ، تبلت، موبایل و …) واکنش نشان داده و ابعاد ظاهری آن با توجه به ابعاد آن دستگاه به صورت هوشمندانه تنظیم شود، به گونه‌ای که دیگر برای مشاهده کل وب‌سایت نیاز به جابجایی یا اسکرول افقی نباشد. در واقع این فاکتور از زمانی به یک نیاز تبدیل شد که از سال‌های گذشته تا به امروز، تولید دستگاه‌هایی نظیر تبلت و موبایل و خریداری آن توسط عموم مردم با رشدی قابل توجه مواجه شده است. مزیت وب‌سایت‌های واکنش‌گرا اما، تنها به ابعاد ظاهری و قابلیت انعطاف آن در برابر انواع ابعاد صفحه‌نمایش و به صورت کلی کارپسندتر بودن منحصر نمی‌شود، زیرا یکی از مزیت‌های قابل توجه وب‌سایت‌های واکنش‌گرا محبوب‌تر شدن در بین موتورهای جستجو و در راس آن‌ها گوگل می‌باشد.